CHƯƠNG 1: NHỮNG HUYỀN THOẠI PHỔ BIẾN VÀ NHỮNG QUAN TÂM CƠ BẢN
Nếu bạn giống như nhiều vận động viên khác, làm ra vẻ tốt mặc dù bạn không thể điều khiển được các cú đánh mà bạn lớn tiếng khoe khoang trong phòng thay quần áo, chắc chắn bạn cũng chẳng tinh thông gì các cú đánh mà bạn thấy các tay vợt nhà nghề đánh- các cú đánh chéo sân tấn công chéo bên góc, cú lốp topspin, cú underspin bỏ nhỏ, cú trả giao bóng vào ngay chân đối thủ. Do đó hãy trung thực. Hãy cắt ngang sụ tưởng tượng và chỉ tập trugn vào các việc luyện tập cho thật nhuần nhuyễn các cú đánh theo nguyên tắc căn bản. Hãy tập đánh cú dứt điểm và bạn sẽ đánh bạn phần lớn những người hiện nay đang đánh bại bạn. Nếu bạn có thể tập đánh bóng sâu, thẳng xuống giữa sân, và giữ cho bóng đi vào sân- đó là tất cả chiến lược mà bạn cần nắm để đánh bại 99% các vận động viên trên thế giới. Cố thi đấu kiểu này nghe có vẻ hơi chán ngắt:”Tôi muốn làm một điều gì hay ho hơn việc chơi như vậy”, nhưng hãy tin tôi, bạn sẽ không bao giờ thấy chán khi chiến thắng. Tôi chưa bao giờ nghe bất cứ ai than phiền: “Chán thật, tôi lại thắng!”
Trước khi trình bày sâu hơn về việc đánh ra các cú điển hình xin giới thiệu đến các bạn một cái nhìn tổng quan về môn quần vợt. Trước tiên, là một số chức năng của cơ thể và các lý do về sinh lý tại sao người ta không cải tiến được. Thứ đến, cố bác bỏ các huyền thoại hằng đeo bám khiến nhiều người không thể chơi hay hơn. Và thứ nữa, giới thiệu các nguyên tắc căn bản đã được đánh giá là mang tính quyết định để chơi cho “ra trò”.
THIẾU HIỂU BIẾT
Thỉnh thoảng các phụ huynh thắc mắc:”Họ phải tranh đua thế nào khi họ chơi quần vợt với con em của họ? “ Câu trả lời là: bạn không cần phải xô tới lưới và triệt từng đường bóng, nhưng ít nhất đừng mắc sai phạm cố tình để làm cho các em cảm thấy thoải mái hơn. Nếu bạn vẫn cứ chiến thắng, chẳng sao. Quả là lúc này bạn cư việc vui vì trong vòng hai hay ba năm nữa chúng sẽ hạ bạn. Phần lớn các thanh niên bị cuốn hút vào quần vợt họ không hề nao núng vì họ sẽ tiến bộ. Nhưng người lớn thì lại nghĩ rằng, “ui chà, tôi đã thi đấu suốt nhiều năm-làm gì phải mất thì giờ với những thứ linh tinh về cú đánh.
Do đó khi bạn bắt đầu tập với các kiểu cầm vợt khác nhau hoặc tập một cú đánh mới, bạn sẽ tập tốt hơn nếu bạn nhớ rằng:hãy thoải mái với những cảm giác khó chịu; vì cảm giác khó chịu ấy thường kèm theo các cú đánh mới, chính xác sẽ làm cho bạn nổi tiếng.
Bất kể bạn có thể đánh bóng một kiểu duy nhất nào, dù cú đánh của bạn có phần độc đáo nhưng thực hiện những sửa chửa cho một cú đánh luôn luôn gặp khó nhọc, vì bạn phải phá bỏ kiểu của chương trình vận động hay nói cách khác bạn đang làm ngược lại cái đã trở nên dễ chịu đã ăn sâu vào não của bạn, mặc dù ngay cả khi bạn chỉ chơi môn này 5 hay 6 tháng. Trên căn bản, bạn đang cố gắng thay đổi phần mềm ứng dụng, và não của bạn không thích làm như thế thật nhanh chóng. Nó thường chỉ trích phương pháp cũ mặc dù cái mới có thể tốt hơn nhiều cho bạn. Một thống kê của trường Cao Đẳng quần vợt (Tennis College) ở Coto de Caza, tiểu bang California Hoa Kỳ nhiều người đến luyện tập đã mang đến 185 cử động với cú đánh phải của họ, nhưng khi họ được hướng dẫn cố điều chỉnh căn bản để cắt ngang 110 cử động xa lạ, họ nói: “Kiểu đánh này thật sự lọng cọng”. Tuy nhiên cảm giác khó chịu kèm một cú đánh chính xác là cái mà bạn phải chấp nhận nếu bạn mong muốn sửa chữa một thói quen xấu. Ngay cả một thay đổi nhỏ của cách cầm vợt đòi hỏi vận dụng một nhóm cơ mới. Một người chơi quần vợt 25 năm, khi được hướng dẫn sửa ½ cm cách cầm vợt của anh ta, thì anh ta đã bị phồng tay.
Bị bản ngã can thiệp vào là một trở ngại khác gây ảnh hưởng cho các thay đổi quan trọng trong cú đánh của bạn. khi một huấn luyện viên nhà nghề bắt đầu sửa chữa cái mà bạn cảm thấy dễ chịu, khuynh hướng tự nhiên của bạn là bạn nghĩ có điều gì đó sai trong phương pháp của anh ta hơn là trong cú đánh của bạn. Hơn nữa, huấn luyện viên nhà nghề giỏi đã thường nghe than phiền, “ôi, trước khi tôi đến đây học tôi đánh khá hơn.” Điều đó gần như luôn là sự thật. Bất kể là môn thể thao nào, khi bạn cố điều chỉnh, luôn có một sức mạnh lôi kéo bạn trở về mức độ thoải mái cũ. Tiến sĩ Joe Sheehan, cựu chuyên gia tâm lý tại UCLA và là bác sĩ chuyên khoa về trị liệu khả năng nói, thực hiện một nghiên cứu liên quan đến những người nói cà lăm, gọi hiện tượng xung đột “tiếp cận-né tránh”: bạn muốn làm một điều gì đó theo cách mới nhưng bạn lại muốn giữ một số của cái cũ, và bạn bị kẹt ở ngay giữa, do dự giữa hai cái. Điều này có thể sẽ làm hỏng lối đánh của bạn.
Ví dụ như, người ta sẽ bỏ ra một tuần tại Trường Huấn Luyện Quần Vợt và hết sức cố gắng để giải quyết các vấn đề căn bản trong cú đánh của họ. Nhưng khi họ trở về nhà để thi đấu với đối thủ cũ mà họ đã từng thua 6-3, 6-3, nay họ có thể thua 6-0, 6-0. Chỉ là tự nhiên đối với họ khi nghĩ rằng:”Ôi, tôi không thể chờ để chơi theo kiểu mới”. Bản ngã của họ đánh vật dữ dội trong suốt vài tuần liên tiếp sau đó, trừ khi họ kiên nhẫn và thực sự luyện tập cật lực để ghi sự cảm nhận về những cú đánh mới, họ sẽ sớm trở lại với cùng kiểu đánh thoải mái cũ. Lý do khiến họ trở nên dở hơn trước khi họ bắt đầu khá hơn là vì khi tập những cái mới, họ không còn cách xử lý tốt đối với kiểu đánh cũ và cũng không điều khiển được cái mới của họ, và vì vậy họ có những thành tích rất thất thường.
Tình trạng mà bạn phải thực sự trải qua là: nếu sự khó nhọc bạn đang trải qua vì thua lớn hơn nỗi vất vả mà bạn phải chịu để chỉnh sửa, lúc đó bạn sẽ phải cố sức để sửa chữa lại. Bạn sẽ thử nghiệm, bạn sẽ có đầu óc cởi mở, bạn sẽ tập trung, bạn sẽ không cố tránh né yếu điểm của bạn khi bạn tô bóng sức mạnh của bạn- và bạn sẽ có một tương lai tốt đẹp hơn trong môn thể thao này hơn là những người trung bình. Phần lớn mọi người có khuynh hướng đứng lại một chỗ khi thành tích của họ đạt đến một trình độ nào đó, và bạn sẽ rất ngạc nhiên về sự tiến bộ nhanh chóng, đạt đến trình độ thi đấu cao hơn nếu bạn có thể cố gắng cho đến khi phần mềm ứng dụng mới trở nên thoải mái.
Một ngăn trở để dành được những cú đánh tốt là huyền thoại trong quần vợt là:”bạn phải làm những gì thấy là tự nhiên, “ vì mọi cử động tự nhiên khiến cho bạn cảm thấy dễ chịu. Ngược lại, bạn phải hiểu rằng, mọi thứ là tự nhiên trong quần vợt trở thành thứ ít được mong đợi vì quần vợt là một môn thể thao không tự nhiên.
Lý do quần vợt là một môn thể thao không tự nhiên, khó luyện tập tinh thông là vì lăn tròn cẳng tay khi đánh quả phải là tự nhiên thay vì giữ nó cố định, đánh theo mặt phẳng nằm ngang là tự nhiên thay vì đánh từ thấp đến cao, nhìn người thay vì nhìn bóng mà đánh là tự nhiên, quan sát cú đánh của đối thủ và cố xác định lại quyết định của bạn về hướng di chuyển của bóng là tự nhiên thay vì phản ứng thưo một cách rất bản năng ngay lúc bóng rời khỏi vợt là tự nhiên. Nếu quần vợt là một môn thể thao tự nhiên, chúng ta sẽ có rất nhiều người đánh bóng một cách chính xác, ngay từ lúc ban đầu mới cầm vợt. Bạn muốn chơi quần vợt giỏi, thì các phần mềm ứng dụng xa lạ truyền từ não đến các cơ phải được rèn luyện cho đến khi thói quen cũ bị phá bỏ.
Tất nhiên, điều này không có nghĩa là bạn không tự nhiên lúc bắt đầu thì bạn sẽ trở nên vụng về vào lúc kết thúc. Bạn có thể tập đánh bóng với các cú đánh dễ dàng, trôi chảy khi đầu tiên bạn đã không tự nhiên và khó chịu. Khi nghe một người nói ngay sau lần thử nghiệm đầu tiên:”Hê, tôi tập cú đánh trong sách này dạy- nó thật tuyệt”, bạn tin tôi đi, người này chắc chắn đã không thật sự sữa chữa, vì nếu nó dễ chịu, nó thường là cái mà người này vẫn quen làm. Đó là lý do vì sao một huấn luyện viên nhà nghề giỏi không dạy “sự thoải mái”. Họ sẽ không liên tục nói với bạn:”Nếu điều đó dễ chịu, hãy tiếp tục làm như vậy”, trừ khi điều bạn đang làm là chính xác. Khi người ta đang thay đổi phần mềm ứng dụng, đó là một sự tập luyện nhất thời, và nó cần một vài tuần tập trung cố gắng để hoàn thành một sự luyện tập thường xuyên. Sau khi nó được hoàn tất, não dường như quên phần mềm ứng dụng cũ.
...
NHỮNG CHUYỆN TƯỞNG TƯỢNG VÀ CÁC QUAN NIỆM SAI
Gần như mọi người mang vào sân quần vợt rất nhiều các ấn tượng sai về trình độ đánh bóng và cách chơi môn thể thao này. Nhưng đừng suy nghĩ quá hời hợt về các ấn tượng này, vì nó có mọi thứ liên quan đến thái độ của bạn về môn này, sự tiến bộ của bạn trong tương lai, và ngay cả cuộc chiến đấu ngấm ngầm trong nội tâm của bạn.
Tưởng rằng sân đấu rất to lớn
Khi bạn đứng tại đường biên cuối sân, bạn sẽ có cảm nhận tự nhiên sân quần vợt rất rộng lớn, với nhiều khoảng trống cho bạn dễ dàng điều khiển bóng mà không sợ bóng bay ra ngoài. Tuy nhiên trên thực tế, nếu bạn muốn đánh bóng vào trong sân, bạn phải cố gắng hình dung ra việc bạn đang đánh bóng trên một lề đường dài, hẹp, khi bạn dùng vợt điều khiển bóng đi về phía mục tiêu. Đứng trên góc đường biên cuối sân bên phải bạn muốn đánh một đường bóng chữ I, rồi đánh một đường bóng chéo sân bạn chỉ có 19,1 độ để di chuyển hướng đà đi của vợt. Từ vạch trung tâm, nhắm từ góc này sang góc kia, bạn vẫn chỉ có 19,6 độ để đánh bóng.
Không may thay, mặc dù đà đi của vợt khi đánh một cú chữ I từ cuối sân phải thực sự giống đà đi của vợt khi đánh một cú đường chéo từ cuối sân, đó không phải là cách mà phần lớn mọi người đánh bóng. Khi đối thủ của họ đứng ở một góc họ nghĩ rằng:”Tôi nắm được anh ta rồi!” và họ tiến hành một cú đánh 180 độ và họ đẩy bóng đi ngang ra ngoài 3cm. “ Họ là những người hiếm khi có cơ hội thi đấu với đối thủ ở vòng kế tiếp.
Khái niệm về lưới “thấp”
Mọi người thích nói về lưới thấp. Tuy nhiên bạn luôn thấy họ lên lưới và nhắc lại cú đánh cuối cùng với tiếng kêu: “Một phân nữa thôi, tôi đã có thể hạ được hắn rồi!” Điều mà họ không hiểu là muốn đánh một quả bóng trên một mặt phẳng nằm ngang (như mặt sân quần vợt) thực ra lưới rất cao. Khi bạn đứng tại đường biên cuối sân, bạn phải cao ít nhất là 2 m bạn mới có thể nhìn qua lưới để thấy được phần sân của đối thủ khi bạn đánh bóng từ đường biên cuối sân, chúng ta nhìn qua các lỗ ô vuông nho nhỏ của cái lưới suốt cả cuộc đời để xem bóng rơi xuống bên kia sân đối thủ.
Vì vậy, để chơi môn thể thao này một cách chính xác, bạn phải nghĩ về việc nâng bóng đưa lên qua một hàng rào cao. Tưởng tượng ra một cái lưới bóng chuyền hơn là một cái lưới quần vợt, và tập trung vào việc nâng các cú đánh của bạn lên- với một mức độ của topspin- để bóng rơi đi sâu bên phần sân của đối thủ hơn là luôn mắc vào viền lưới. (Xem chương 2 về những chi tiết được mô tả về topspin). Có một điều thật thú vị xảy ra về tâm lý, khi bạn dựng lên những tấm ván, hay một tấm lưới bằng sắt che khuất cái lưới, mọi người đột nhiên chùng gối và nâng bóng lên. Nhưng khi bạn lại dựng cái lưới thường ngày trở lại, họ quay lại với cú đánh ngang (flat) cũ của họ.
Hiểu sai về “Cú đánh bóng đi rà rà sát lưới”
Các vận động viên nào tiếp tục mường tượng ra một cái lưới thấp chỉ củng cố cho một trong số các chuyện tưởng tượng phổ biến nhất làm hỏng cách chơi quần vợt: khái niệm về một quả bóng quần vợt pảhi được đánh trên một mặt phẳng ngang, với một cú đánh bóng đi mạnh sát đường biên lý tưởng. Thú vị là, các tay vợt nhà nghề có một sự tiếp cận hoàn toàn khác. Họ biết rằng quần vợt không phải là một môn thể thao đánh ngang (flat), mà là một môn nâng lên, nân lên rất mạnh nhưng vẫn làm cho bóng đi xuống bên trong sân của đối thủ, muốn vậy họ phải phát triển khả năng để đánh topspin để nâng bóng lên từ 1m20 đến 1m80 cao qua lưới, khi cả hai vận động viên đều đứng tại đường biên cuối sân. Các vận động viên nhà nghề cũng biết rằng bóng di chuyển trên mặt phẳng ngang bắt đầu rơi sớm hơn bóng được đánh với cùng một tốc độ như vậy nhưng được nâng lên với topspin.
Do đó bạn sẽ thấy buồn cười với sự ngược đời được minh họa bởi các vận động viên trung bình hay nói rằng:” Tôi không thể chờ để đánh bóng giống như một tay vợt nhà nghề đánh các đường bóng thấp rà rà sát lưới tuyệt vời”, trong lúc các vận động viên nhà nghề đi vào phòng thay quần áo sau một trận đấu đã rên lên rằng: Ôi, tôi đánh thật tồi tệ., Bóng của tôi đi quá gần với lưới.
Nguyên lý về vợt có khả năng bị sai hoặc không chính xác
Quả bóng quần vợt thực sự là một người bạn, không phải là kẻ thù của bạn: phần lớn các quả giao bóng quần vợt đều tròn và nó luôn đi chính xác tới nơi nào bạn muốn đánh nó tới. Không may thay, nếu bạn xem quả bóng như là một người bạn thì bản ngã của bạn cần được dẹp đi, và vợt của bạn trở thành mục tiêu của tất cả sự chán nản và các lời bào chữa. Rất nhiều bạn thường xuyên khi đánh một cú tệ hại thì bản năng đầu tiên của bạn là kết tội cây vợt! Bạn búng dây vợt hoặc đập nó lên đầu gối để thử, trong khi miệng lầm bầm rằng, “Cái đồ chết tiệt này cho tôi một miếng khó nuốt đây”. Những chuyên viên thống kê chuyện vui thể thao của môn quần vợt, đã nói rằng nhiều người sau khi đánh thua ra đã than phiền:” Tôi sẽ trả lại cây vợt này vì nó không có quả trái”.
Hãy thực tế một chút. Ngay cả ở trình độ nhà nghề, dù bạn sử dụng vợt graphite hay titanium, dây cước hay dây nylon- vợt sẽ đi xa hơn cả mức khả năng của bạn. Tay vợt nhà nghề thế giới Bobby Riggs đã cầm một cây chổi đánh bại một vận động viên tài tử, và nếu trong cọng rơm có nhiều tính chất đàn hồi, thì dây cước hay dây nylon không phải là vấn đề. Thật ra, tất cả các vận động viên tài giỏi chỉ nói về việc họ không có khả năng để thực hiện một kiểu đánh chính xác. Họ không bao giờ nói:”Tôi không chiến thắng giải thi đấu vì tôi có một cây vợt quá tệ”. Chắc chắn một cây vợt đắt tiền có thể hỗ trợ cho bạn nhiều hơn một chút và làm cho bạn thấy dễ chịu, nhưng nó sẽ không làm cho bạn dành được chiến thắng tại các trận đấu nếu bạn đánh bóng không chính xác. Gân như mọi cây vợt sẽ làm những gì bạn đòi hỏi nếu bạn đặt nó ở đúng tư thế và vào đúng lúc. Tuy nhiên phần lớn mọi người hay đặt vợt ở sai tư thế khi đánh bóng, nhưng lại mong đợi nó đánh được một cú đánh thắng cuộc.
“Tôi không đủ thông minh để chơi quần vợt cho hay”
Khi nói về sự phức tạp của kỹ thuật và chiến thuật đối với một vận động viên loại khá, thỉnh thoảng bạn hãy suy nghĩ:”Tôi không đủ thông minh để làm tất cả những điều đó. Tôi chỉ đứng tại đường biên cuối sân và cố phơi nắng, kiếm mồ hôi thôi”.
Các bạn đừng lo lắng như vậy, trong lần trắc nghiệm về cá tính và tâm lý cho 20 vận động viên thành công tại các giải thi đấu, với hy vọng có thể tách riêng một số thay đổi về mặt tâm lý để giúp bạn trở thành nhà vô địch. Ví dụ như, môn quần vợt này đòi hỏi rẩt nhiều hoạt động với trình độ hiểu biết cao và các vận động viên hàng đầu có lẽ thông minh hơn những người có trí tuệ bình thường như chúng ta. Nhưng khi kết quả kiểm tra được đưa ra, chỉ số thông minh được xếp hạng từ 88 đến 144- đây là chỉ số của các vận động viên có trí tuệ chậm phát triển có thể giáo dục được. Vì vậy với giả định rằng tất cả độc giả của cuốn sách này thuộc trình độ này, và rằng bạn có khả năng để hiểu những điều rắc rối nhất, nhưng hợp lý, các nguyên lý luôn được phổ biến về môn quần vợt.
Thông thường, các lý thuyết tinh vi về kỹ thuật và chiến lược bình thường ít có liên quan đến quần vợt. Cuối cùng môn thể thao này trở về câu hỏi căn bản: Bạn có các thứ vũ khí không? Khi bạn đứng tại đường biên cuối sân và bóng được đánh tới phía quả trái của bạn và đối thủ lên lưới, bạn chỉ có bốn sự lựa chọn: Lốp qua đầu anh ta, tấn công bằng một cú passing chữ I, đánh bóng chéo sân, hoặc cố tặng cho anh ta một cái rốn mới (đánh thẳng vào bụng đối phương). Bạn không cần có một bằng cấp tiến sĩ về quần vợt để hiểu được rằng bạn phải lựa chọn điều nào, câu hỏi thực sự đặt ra là : Bạn có thể đánh quả trái không?
Hơn nữa, các nguyên tắc vật lý nói lên được nơi bóng đi tới, không phải là chỉ số thông minh của bạn hay là cách dạy “độc nhất” của huấn luyện viên nói lên được điều đó. Để đánh được bóng mạnh và làm cho bóng rơi trong một khu vực đặc trưng với tốc độ nào đó, bạn phải đánh với cùng một tốc độ và vòng xoay của bóng như mọi người khác, dù cho bạn là Rod Laver hay một tay vợt hạng bét. Nếu vợt được bố trí thật hoàn hảo và đánh bóng chính xác, lúc đó bóng đang trở thành mục tiêu của bạn bất chấp chỉ số thông minh của bạn. Tốt hơn là bạn nên có phản ứng mau lẹ và có khả năng phối hợp các cử động của cơ thể. Cho dù bạn có thể là người thông minh nhất câu lạc bộ, nhưng nếu bạn đang đứng tại lưới và bóng đang bay vút tới bạn với vận tốc 160 km một giờ, có thể bạn quên đi cú đánh của bạn, tênc của bạn, và mọi thứ.
“Vâng, tôi lại còn phối hợp quá kém”
Một trong những nỗi sợ hãi phổ biến nhất trong quần vợt là cảm giác trong long một số người cho rằng họ không thể thao gia môn thể thao này, hoặc họ sẽ không bao giờ chơi giỏi, vì họ không có sự phối hợp hoặc họ không có một nền tảng về thể lực. Xin bạn yên lòng : “Nếu các bạn có thể đi bộ đến chỗ để nước mà không té, là bạn đã có đủ sức khỏe để chơi quần vợt khá tốt.” Bạn luôn trung thực về khó khăn mà bạn sẽ phải đối đầu, và hãy vạch ra rằng, sự thích thú và “thành công” không cần sự so sánh giữa các trận đấu mà bạn thắng hoặc thua. Dành phần cho sự vận động cơ thể và cố gắng cải tiến các cú đánh- đó là điều quan trọng. Danh sách các vận động viên phối hợp tương đối kếm trở thành các vận động viên giỏi là vì họ có sự khát khao và ước mong tập luyện thi đấu một cách chính xác là bất tận.
Phần đông những người trưởng thành thường cho rằng họ sợ không có đủ sức khỏe để tập quần vợt, họ thường bị ấn tượng là không thể mở được cái nắp lon “bóng”. Nhưng khi họ ra sân họ phối hợp hết sức tốt và họ có vô số niềm vui. Thông thường những người này từ khi còn học ở trung học đã chịu đựng ảo tưởng rằng họ kém sức khỏe: “Tôi không bao giờ tham gia vào đội thể thao tại trường trung học”, họ sẽ nói như vậy, gần như để biện hộ. Nhưng họ đã so sánh bản thân họ với những vận động viên đua ngựa hay nhất-trên 2% dân số- trong khi đáng lẽ họ phải so sánh bản thân họ với những người bình thường.
NHỮNG MỐI QUAN TÂM VỀ NGUYÊN TẮC CƠ BẢN
Tiếp theo là một số những lời giáo huấn căn bản của môn quần vợt, nó không bao giờ thay đổi bất kể khi bạn đánh bóng kiểu nào hoặc ở trong tình huống như thế nào, cho dù trình độ chơi bóng của bạn đang ở vòng thi đấu thứ nhất của giải Wimbledon hay đang ở vòng chung kết tại câu lạc bộ của bạn. Bạn có thể nghĩ đến như: “Một kỹ thuật không có tính kỹ thuật”
1/ Giữ cho bóng đi sâu
Mục đích chính của quần vợt rất đơn giản: Không đánh đường bóng ngắn thứ nhất. Giữ cho các đường bóng đi sâu và đánh bóng rơi vào sân, là bạn đã hoàn thành và sẽ dần trưởng thành. Muốn vậy cần phải giữ chân đối thủ lại phía sau đường biên cuối sân như sau:
A) – Tự cho mình nhiều thời gian hơn để phản công lai đường bóng đánh trả của đối thủ.
B) – Ngăn cản đối thủ lên lưới để thực hiện các cú đánh tấn công tại lưới.
C) – Làm giảm góc mà anh ta có thể đánh bóng.
Ví dụ như: Khi đánh từ cuối sân, anh ta khiến bạn chạy nhiều nhất, thông thường là ba hoặc bốn bước về bên phải hoặc bên trái. Nhưng nếu các cú đánh của bạn đi ngắn, rơi gần đường biên giao bóng, anh ta có thể làm cho bạn phải di chuyển tăng lên đến năm hoặc bảy bước với cú đánh sắp tới. Và nếu anh ta đánh vô lê tại lưới, anh ta có thể bắt bạn phải di chuyển từ tám đến mười một bước, đi hănra ngoài sân.
Đó là lý do vì sao bạn luôn nghe các vận động viên tài giỏi nói rằng: “Đánh bóng sâu” , và vì sao trước đây là Jimmy Connors và Chris Evert – và bây giờ là Federer và Sharapova – gần như luôn luôn vào đến được các vòng chung kết và bán kết. Đường bóng của họ đạt được độ sâu tuyệt vời như thế, khiến cho đối thủ rất khó tìm được cách lên lưới để tấn công họ. Sau chận chung kết tại Forest Hill, câu trả lời đầu tiên của Jimmy Connors với báo chí là: “ Tôi đã đánh bóng với độ sâu đáng kể”. Và Harold Solomon đã giải thích sau khi thua Connors rằng: “Tôi đánh quá nhiều đường bóng ngắn”.
2/ Cho đối thủ một cơ hội để thua
Rất nhiều người, đặc biệt là nam giới, mường tượng quần vợt như một môn thể thao mà họ có thể làm cho mọi người chạy lòng vòng khắp trên sân, làm cho đối thủ chạy từ bên này sng bên kia sân, chạy lên chạy xuống bằng đủ các loại cú đánh có tính toán khác nhau. Nhưng sự thực trong quần vợt là bạn tự hạ chính mình hoặc người ta thua bạn. Như Jack Kramer thường thích nói: “Quần vợt là cho đối thủ thêm một cơ hội để thua”. Và Chris Evert nói rằng cha của cô ta luôn nhấn mạnh: “Hãy để cho đối thủ phạm lỗi”.
Quần vợt ở hạng sơ đẳng và trung cấp, các đường bóng được bố trí sai nhiều hơn từ hai mươi đến ba mươi lần cho một cú đánh. Ngay cả với các vận động viên nhà nghề, các lỗi tự nhiên và không tự nhiên dứt điểm thường xuyên hơn các cú thắng cuộc ngay tức thì. Trên thực tế, chưa bao giờ một vận động viên nào có thể nhớ được anh (hay cô ta) có thể thắng một trận đấu vì anh ta đã đánh bóng rất mạnh và rất hay, đến nỗi các đường bóng đánh ra của anh ta thắng điểm nhiều hơn là các sai sót của đối thủ. Các danh vợt từ xưa đến nay như: Pancho Gonzales, Jack Kramer, Lod Laver, Billie Jean King và Monica Seles, Andre Agassi, Pete Sampras, Lleyton Hewitt – tất cả những gì họ có thể nhớ là người ta đã thua họ.
Do đó hãy tự thích nghi với sự thật rằng bạn không thể có được một ngày thành công khi bạn có thể thi đấu với một đôi thủ ngang tài, mà bạn có khả năng cho người đó chạy lên chạy xuống, chạy vòng quanh sân bằng cách đánh các đường bóng điên cuồng buông thả với độ chính xác đáng kinh ngạc. Mục đích của bạn có thể là đánh các cú có tỉ lệ phần trăm cao, đánh bóng cao qua lưới và vào trong sân và khiến đối thủ phải đau đầu, khó chịu.
Đó là những gì mà các tay vợt dinker làm rất hay. Anh ta bước ba bước về phía phải, đánh một đường bóng thật cao từ đường biên cuối sân rồi nói rằng: “Thêm một cú nữa đây”. Tại sao bạn không đánh như vậy? Anh ta liên tục tung lên các đường bóng cao tít trong khi bạn đứng trụ sẵn tại đó với tất cả những chuyển động lạ lung, đánh một cú bất ngờ rà rà sát lưới. Những tay vợt dinker không bao giờ đánh được một cú mạnh trong cả cuộc đời. Anh ta chỉ tiếp tục siết chặt thòng lọng cho đến khi bạn cảm thấy quá thất vọng đến nỗi bạn phải tìm cách dứt điểm bằng một cú đánh lạ lung, chắc chắn bóng sẽ đi vào lưới; hoặc bay ra ngoài.
Không ai thích đánh bóng với một dinker, bởi sẽ làm cho bạn phải tức giận, khó chịu. Bạn luôn nói với họ: “ Tại sao anh không đứng lên và thi đấu như một người đàn ông?” Nhưng thật sự những người này thắng nhờ những lý do rất hay. Họ rất tinh thông các quy luậ vật lý căn bẳn và những mánh khóe tâm lý giúp họ chiến thắng. Bạn có thể đặt chuyện để chọc những tay dinker này, nhưng họ vẫn có bạn bè, và phòng khách nhà họ có các cúp trưng bày nằm xếp hàng.
3/Tập câu giờ
Một trong những lỗi lầm căn bản nhất mà các vận động viên tập sự và trung bình thường mắc phải là họ không biết tranh thủ thời gian với mỗi cú đánh. Thay vì bắt đầu lấy đà ra sau một cách thích đáng ngay lúc họ xác định rõ hướng đi đường bóng của đối thủ, họ lại trì hoãn đến giây phút cuối cùng. Bất ngờ bóng đi đến trên đỉnh đầu họ hoặc họ phải thình lình nhảy lên để đánh bóng, và vì vậy hiếm khi họ cảm thấy thoải mái hoặc kiểm soát được tình huống này. Họ không hiểu được làm thế nào các vận động viên nhà nghề lại có thể đánh bóng một cách có vẻ dễ dàng.
Nếu đó là vấn đề của bạn, bạn phải tập trung xoay người và đưa vợt ra sau ngay lúc bạn nhìn thấy bóng rời khỏi vợt của đối thủ, lúc đó bạn phải nhanh chóng vào tư thế sẵn sang để bạn có thể di chuyển tới bóng một cách chính xác. Bạn phải luyện tập thật nhiều để có thể đón bóng sớm, như thế bạn nhất định có thể hoàn toàn bình thản để lấy đà. Quá muộn khi bạn phải thét lên: “chết tôi!” khi bạn đang đánh bóng. Nếu bạn đưa vợt ra sau lấy đà sớm, não của bạn có thời gian để tập trung vào việc lái bóng đi thẳng đến mục tiêu. Nhưng khi bạn đưa vợt ra sau muộn, thường là bạn chỉ bằng lòng với mọi kiểu đánh bóng mà bạn có thể thực hiện được lúc đó.
Một thói quen xấu dẫn đến khó khăn trong việc tính toán giờ giấc là bạn ngấm ngầm chợ đợi bóng đi qua lưới, hoặc lại còn chờ đến lúc bóng rơi xuống sân trước khi bạn đưa vợt ra sau lấy đà. Bạn phải phá bỏ được sụ thôi mien này bằng cách tự nói với chính mình phải đưa vợt ra sau trước khi bóng đi qua đường biên giao bóng bên sân của đối thủ. Bạn phải phản ứng nhanh như thế. Hãy cho đường biên cuối sân của đối thủ là vị trí số 1, đường biên giao bóng của anh ta là vị trí số 2, lưới số 3 và đường giao bóng của bạn số 4.Và cố gắng đưa được vợt ra sau vào đúng lúc quả bóng đi đến vị trí số 2.
Một điều luôn ghi nhớ là: Bất kể bạn thi đấu đơn hay đôi, không bao giờ được để cho đôi chân của bạn ngủ quên. Nó bắt buộc phải đưa được bạn đi đến bóng đúng lúc để cho bạn có thể đánh được những cú đánh thật tuyệt vời. Một số người có được các cú đánh xuất sắc nhưng không may thay họ đứng xa bóng đến 4m50 khi bóng tưng lên. Ngay cả một vận động viên tuyệt vời như Arthur Ashe cũng phải thú nhận rằng anh ta đã phải viết một mẩu giấy và đặt nó dưới ghế ngồi (suốt trong trận thi đấu để tự nhắc nhở bản thân phải luôn giữ cho đôi chân cử động liên tục.
Tuy nhiên bạn nên biết rằng: di chuyển tới bóng đúng lúc và có cú đánh hiệu quả không đồng nghĩa với nhau. Nếu bạn biết đánh bóng một cách chĩnh xác, lúc đó có thêm thời gian sẽ rất có lợi cho bạn. Nhưng nếu bạn phát triển một kiểu đánh tồi tệ, di chyển đến bóng sớm chỉ khiến cho bạn có thêm thời gian để đánh một đường bóng tệ hại hơn nhiều. Có nhiều người thấy không thoải mái – thậm chí còn sợ hãi – khi họ có quá nhiều thời gian; họ không biết làm gì để tận dụng nó. Vì thế họ rơi vào một cái bẫy lập đi lập lại là: khi bóng đi chậm, họ cũng cử động chậm lại cho cân xứng, do đó họ không đứng đúng tư thế chuẩn bị để đánh bóng dù bóng đi với bất cứ vận tốc như thế nào. Nếu họ hơi trễ khi họ thi đấu với một đối thủ đánh bóng mạnh, và cũng hơi trễ khi thi đấu với một đối thủ đánh bóng nhẹ nhàng.
4/ “Luôn theo dõi bóng…”
Giống như tất cả mọi người từ khi mới bắt đầu tập chơi quần vợt, bạn khuyên rằng hãy “Luôn theo dõi bóng”. Có thể bạn bị mặc cảm có lỗi giày vò vì bạn không thể đọc được những chữ viết trên quả bóng hoặc không thể nhìn thấy bóng chạm vào dây vợt, nhưng người bạn của bạn lại bảo rằng anh ta có thể làm được. Đừng để họ lừa bạn, vì các bác sĩ nhãn khoa cho biết rằng không một ai có thể tập trung đôi mắt tốt đến mức như vậy. Tuy nhiên, sự cố gắng tập trung sự chú ý vào quả bóng rất quan trọng theo hai cách: Thứ nhất, nó giữ cho đôi mắt của bạn không bị sao lãng ví dụ như là vì đối thủ, vì quần vợt là một môn thể thao mà bạn phải nhìn vào bóng mà đánh, không phải là nhìn vào đối thủ của bạn. Thứ hai, nó giúp đảm bảo rằng bạn đánh chạm bóng vào ngay tại trung tâm của mặt dây vợt bằng cách giữ cho đầu chắc chắn và đôi mắt cố định tại điểm chạm bóng.
Có thể bạn nghĩ rằng: “ Nếu việc theo dõi bóng quá quan trọng đến như thế, tại sao tôi không nhìn thấy ảnh của các vận động viên nhà nghề đánh bóng với đôi mắt hoàn toàn tập trung vào quả bóng?”
Thực vậy, nhiều năm trước, sau khi nhận ra rằng không có bất cứ một ai có thể thực sự nhìn thấy bóng khi tập trung vào lúc hoặc là gần lúc vợt chạm bóng, nên các trường huấn luyện quần vợt đã hướng dẫn các học viên mới tập chơi hãy luôn giữ cho mắt họ nhìn vào quả bóng khi đánh vợt chạm vào bóng. Nhưng các nhà nghiên cứu về nhãn khoa cho biết rằng những người có tầm nhìn cực kì chính xác cũng không thể nhìn thấy đến mức như thế. Mắt họ có thể theo dõi bóng một cách rõ rang từ khoảng 1m50 đến 2m trước lúc đánh bóng, và rồi họ sẽ bị mất dấu, vì sự cử động đầu đột ngột. Vì vậy các vận động viên thi đấu phải tập nhận biết các dấu hiệu của các cú đánh một cách ngấm ngầm, trong khi bóng hãy còn ở xa điểm mà họ định đánh bóng.
Cố gắng làm cho mọi người luôn tập trung theo dõi bóng chạm vào mặt vợt càng lâu càng tốt là một điểu khó khăn. Vì một thứ, quả bóng quần vợt nhỏ hơn người ta nghĩ rất nhiều. Quả bóng golf tuy nhỏ xíu và đầu gậy đánh cũng nhỏ, nhưng khi đánh, bạn được đứng yên và hoàn toàn tập trung để đánh bóng. Trong quần vợt, bạn có cảm giác như bạn đang nắm trong tay một mặt vợt thật lớn nên không thể đánh hụt, do đó sự chú ý của bạn bắt đầu mất tập trung.
Hơn thế nữa, mọi người có khuynh hướng nhìn vào đối thủ hơn là nhìn vào bóng. Trên thực tế, có một nguyên lý- cho tới nay hãy còn chưa được chứng minh- rằng một số vận động viên nghĩ rằng có hai quả bóng đồng thời đang qua lại trong sân. Ngay khi họ bắt đầu đánh bóng, họ ngấm ngầm nghĩ rằng đối thủ cũng đang đánh bóng, vì thế họ vội vàng thực hiện nhanh cú đánh của mình để bắt đầu săn đuổi cú đánh bí mật của đối thủ. Bạn cố gắng chữa trị hội chứng này bằng cách nghĩ rằng: “ Không nên lo lắng về đường bóng kế tiếp của đối thủ, đừng băn khoăn, vì đường bóng của bạn không thể nhanh chóng đi thẳng vào vị trí cuối sân của đối phương ngay khi bạn đánh bóng”. Và hãy nhớ rằng chỉ có một quả bóng đang qua lại trong sân và bạn có bóng- thì đối thủ không thể làm gì bạn cho đến khi cú đánh của bạn đưa bóng rơi bên phần sân của anh ta. Cũng có một số người nói rằng: “Nhìn đối phương đứng đâu để “đánh bóng” buộc họ chạy… nếu bạn nhìn thấy đối phương đứng ở đâu, e rằng bạn không kịp nhìn thấy bóng nữa, điều đó lý giải tại sao bạn không đánh trúng bóng vào giữa trung tâm mặt vợt, bóng cứ trúng mặt vợt.
Một cách khác để giúp bạn thưo dõi bóng thật tốt là liên hệ với các dấu hiệu đối với đà đi của vợt của bạn. Ví dụ như, khi đánh quả không được ngước đầu lên liền xem bóng đi đâu cho đến khi phần trên cánh tay hoặc vai chạm vào cằm của bạn. Với quả trái, hãy chờ đến khi cánh tay duỗi thẳng lên rồi mới đưa mắt nhìn sang đối thủ. Đừng lo sợ, bạn lại có thể theo dấu của quả bóng trước khi bóng đến lưới và bạn vẫn có nhiều thời gian để chuẩn bị cho đường bóng kế tiếp.
5/ Chú ý tập trung vào từng đường bóng đánh ra
Hãy chăm chút cho từng đường bóng một. Phần lớn mọi người thường có khuynh hướng nghĩ rằng có vô khối đường bóng có thể đánh ra tại mọi thời điểm. Người ta thường thích nói về việc người ta thích chuẩn bị vô số đường bóng dành cho đối thủ như thế nào, hoặc họ tự nói với bản thân khi họ đánh bóng: “Tôi biết bây giờ tôi đang đánh rất tệ, nhưng đến cú thứ tám tôi sẽ đánh hay hơn.” Không may thay, một điểm không kéo dài đến như vậy. Khuynh hướng thông thường là người ta hay nghĩ đến những buổi tập dượt mà khi bóng có thể qua lại trên lưới 25 lần, trong lúc đó họ quên rằng trong thi đấu phần lớn các điểm đều chấm dứt sau khi giao bóng, hoặc sau một, hai cú đánh tiếp theo. Vì gần như chắc chắn rằng đó là cú cuối cùng. Nếu bạn tiếp cận quần vợt với suy nghĩ này trong đầu, bạn sẽ nhận thấy mình phát triển được sự tập trung tốt hơn và các đường bóng đánh ra sẽ hay hơn.
6/ Qui luật căn bản của quần vợt: tập cú đánh thắng cuộc tẻ nhạt
Điều mà quần vợt phải thực sự đạt tới – là vạch trần những mưu mẹo trong các cú đánh, sự kỳ quặc, các động tác cảm tính của cơ thể, dụng cụ và quần áo tốt nhất, việc tìm kiếm một lý thuyết cuối cùng – là sự cống hiến cho những nguyên tắc cơ bản luôn được các định luật vật lý hỗ trợ. Bạn có thể nghĩ rằng: “Đúng vậy, nhưng tôi muốn vui vẻ một chút trên sân, tôi muốn một ít sự đa dạng. Tôi muốn thử một số cú đánh khác nhau, đanh bóng đi khắp nơi, làm cho đối thủ phải liên tục đoán bóng.” Thật vậy, những người thua cuộc có một tấn các sự đa dạng, các cú đánh của họ đưa bóng bay khắp nơi trên sân – và thường là đi rất xa – đơn giản là vì họ không đánh được hai lần theo cung một cách trong cùng một vòng. Các nhà vô địch là những người luôn thấy tự hào với việc lập đi lập lại các cú đánh thắng cuộc tẻ nhạt.
Khó khăn duy nhất khi muốn đánh một cú: “đánh sâu đi thẳng xuống ngay giữa sân”, là bạn cần phải có một ngưỡng chịu đựng chán nản cao vì bạn hông được thử đánh bất cứ một cú đánh khác lạ nào để dứt điểm nhanh. Đa số thường không đủ kiên nhẫn để bắt đối thủ đứng chôn chân tại chỗ lâu được. Họ nói: “Trời ạ, bóng đi qua lưới ba lần. Tôi phải tiến lên để dứt điểm, chứ không lằng nhằng mãi như thế này.” Vì vậy họ thử đánh một cú bỏ nhỏ hoặc họ di chuyển lên cao gần đường biên giao bóng và đó là lúc họ bị hạ. Thật không dễ dàng gì đánh được những cú quan trọng, do đó bạn hãy luôn bình tĩnh giữ cho bóng đi vào sân. Hãy bám sát các nguyên tắc căn bản và trước tiên hãy luyện tập cho thật tinh thông, sau đó mới đến các cú đánh kiểu khác thường. Nhưng chắc chắn bạn sẽ tìm thấy một vài điều lý thú xảy ra trong suốt thời gian rèn luyện đó: Bạn đánh bóng càng hay, cách tiếp cận của bạn với quần vợt sẽ càng đơn giản hơn. Bạn sẽ nhận thấy không cần phải kiểu cọ. Thường chỉ là những vận động viên không thể chiến thắng luôn cảm thấy họ cần phải làm nhiều trò như những người hát rong ngoài chợ. Loại vận động viên này có mặt ở mọi câu lạc bộ trong nước, họ chế diễu các cú đánh quả phải và quả trái thông thường, họ thường nói rằng: “Tôi chỉ thích giao bóng, vô lê, tấn công và đập một cú xì mát nổ đùng như súng.” Anh ta tự hào vì những cú đánh “dứt điểm mất bóng” và rất ít lưu tâm đến các cú đánh thông thường, nhưng chính những đường bóng phổ biến này đã làm cho Chirs Evert trở nên nữ hoàng quần vợt. Cô ta chẳng bao giờ thử đánh một đường bóng kiểu cọ khác thường. Cô ta rất kiên nhẫn. Cô ta chỉ quan tâm đến những cú đánh căn bản thông thường- luyện tập hết giờ này đến giờ khác, chủ yếu đánh bóng sâu. Hiếm khi cô ta đánh một đường bóng ngắn, không một ai có thể làm tổn hại đến sự ổn định của cô ta cho đến khi Martina Navratilova cùng xuất hiện. Khi cả hai cùng cố lên lưới, cô ta có thể vượt qua tình huống khó khăn đó bằng cú passing. Cô ta khong có cú giao bóng tầm cỡ hay cú vô lê mạnh nhất thế giới, nhưng cô ta cho thấy rằng cú đánh quả phải và quả trái có thể đưa bạn thẳng lên hàng đầu.
Giống như Chrissie (Chirs Evert) đã nâng cao trình độ thi đấu của nữ giới, Jimmy Connors cũng đạt được điều đó đối với nam giới. Bất kể bạn có thích kiểu đánh của anh ta hay không, chính anh ta đã làm cho mọi người phải thách thức mình luyện tập đánh bóng tốt hơn với cú quả phải lẫn quả trái, vì anh ta liên tục bám sát họ, bám sát họ cho tới khi họ đánh hụt. Và anh ta ép thiên hạ phải tập đánh giao bóng tốt hơn vì anh ta có cú trả giao bóng chết người.
7/ Hãy tập, không cảm nhận
Rõ ràng rằng, để luôn đánh được cú thắng cuộc tẻ nhạt bạn phải phát triển được một kiểu đánh bóng đều đặn và có hiệu quả. Mục đích của bạn là phải tinh thông một cách đánh mà bạn có thể giơ lên được ngay cả khi bạn bị cảm cúm: có thể lúc đó bạn cảm thấy tồi tệ, nhưng nếu cú đánh của bạn được rèn luyện tốt và ghi sâu trong tâm tưởng thì bạn vẫn có thể đánh bóng tốt. Đó là một cảm giác tuyệt vời mà bạn có khi bước vào trận đấu. Sở hữu được các vũ khí căn bản và khả năng sử dụng chúng là một người có trình độ cao để thi đấu với một đối thủ có thuận lợi vè kích cỡ, sức mạnh, kinh nghiệm nhưng lại thất thường khi đánh bóng.
Đó là nguyên nhân bạn cần ghi nhớ có vẻ như là một kiểu thi đấu khá cứng rắn. Tập chơi như một người đánh bóng cuồng tín, đánh bóng vào sân, đừng tập “cảm nhận”. Hãy cố đánh bóng với cổ tay cố định và một cú lấy đà ra sau ngắn và làm chủ được cú đánh khi đánh các cú cuối sân, cú vô lê, và cú approach. Đánh bóng lỏng lẻo, phát ra tự do, nhìn có vẻ hay hay nhưng nó có quá nhiều cử động xa lạ và có thể dễ dàng bị hỏng dưới áp lực. Connors có ít cử động đầu vợt hơn bất cứ vận động viên nào khác. Cú đánh của anh ta không có hoặc chỉ có một ít động tác quất tới hay lăn tròn. Anh ta chỉ nắm chặt và giữ vợt cố định, rồi quay nó vào cùng với thân người. Điều này giải thích vì sao bạn nhìn thấy anh ta tại vòng chung kết hay bán kết của hầu hết các giải thi đấu trong suốt đỉnh cao của cuộc đời sự nghiệp anh ta.
Trên thực tế, ngửa cổ tay ra sau khi lấy đà ra sau hay lăn tròn cổ tay khi bạn đánh vào bóng là dễ dàng đánh hỏng những cú đánh cuối sân hơn bất cứ một yếu tố nào khác. Đó là vì sao một người đánh bóng bằng cổ tay phải phối hợp nhiều hơn một vận động viên trung bình có cổ tay ổn định. Anh ta phải trông cậy vào sự đảm nhận, và do đó anh ta chỉ tốt như sự cảm nhận này vào một ngày đặc biệt nào đó: khi anh ta mất nó, anh ta mất tất cả. Anh ta có thể hạ một tay vợt hàng đầu tại câu lạc bộ vào ngày thứ 7- khi cách thi đấu của anh ta an khớp một cách tinh vi và tâm trạng anh ta ngày đó đang thoải mái- tuy nhiên qua hôm sau chủ nhật anh ta có thể thua dễ dàng một tay vợt trung bình.
Bạn cần có một cách thi đấu có thể tinh cậy hơn là chỉ “cảm nhận”. Do đó hãy cắt bớt kích thước của cú đánh, đừng cố thêm thắt nhiều thứ lên quả bóng, đừng chạy lòng vòng khắp sân với cử động cổ tay, và hãy kiên nhẫn. Chiến thắng sẽ làm cho bạn thư giãn. Nếu bạn không chiến thắng, hãy tiếp tục luyện tập các cú theo nguyên tắc căn bản và tập chấp nhận trách nhiệm về các cú đánh riêng của bạn. Hãy nhớ rằng, làm thế nào để cuối cùng bóng đi chính xác đến nơi bạn nhắm tới. Cây vợt titanium hay những băng chận mồ hôi nhiều màu sắc không thể cứu giúp bạn. Nhưng tính hài hước sẽ giữ cho bạn luôn tỉnh táo.